سریال بابا

سلام

بر خود بسیار می بالیم که در چند سال گذشته کشور فلک زده ازلی (و احتمالاً مخروبه ابدی) افغانستان توانسته است در رشد برخی جاهای خود (فکر خود را به برخی جاها معطوف نکنید لطفاً) حرکتهایی نشان دهد (ولی نه هر حرکتی). در این میان می توان از آزادی بیان نام برد. (لطفاً مواردی مانند کشته شدن مجریان زن تلویزیون، خبرنگاران، آزاداندیشان، روزنامه نگاران و غیره را در نظر نگیرید). و البته رشد طولی تلویزیونهای افغانستان نیز از مواردی است که بر هیچ کس پوشیده نیست. حداقل این رشد سریع باعث شده است که مردم شبانه بیشتر وقت خود را مصروف دیدن فلم های هندی، ایرانی، هالیودی، بالیوودی، اسلامی وودی و نظایر آن کنند و جمع خانواده ها به جای صحبت با همدیگر و گپ و گفت، همه سوی یک شیشه دو بعدی با تصاویر سه بعدی و در بسیاری از مواقع نظرها و اخبار یک بعدی (جنگ و کشت و کشتار و انتحار و تقلب و هر چیزی که نشانه خرابی باشد) سرهای خود را گردانده به آینده امیدوار شوند.

یکی از حرکتهای رو به رشد این تلویزیونها ترجمه فلم های هندی به فارسی و پشتو است (به علت بسیار روشنی بنده به جای دوبله از کلمه ترجمه استفاده می کنم). از همه مسایل مربوط به ترجمه که بگذریم، یک نکته برای من در این چند وقت بسیار جالب بوده که شبیه همان کاری است که آقای کرزی چند وقت پیش کرد و بنده پیشنهاد کردم ایشان را از این به بعد پمپرس کنند. مترجمان عزیزی که می نشینند و وقت گرانبهای خود را صرف می کنند و در ازای آن پولی دریافت می کنند تا تلویزیون های افغانستان مردم را سرگرم (یکی می گفت سردرگم) کنند، به جای ترجمه، همان خرابکاری کرزی را انجام می دهند.

به عنوان نمونه اخیراً یکی از تلویزیون ها لطف نموده یک فلم معروف سه قسمتی را ترجمه کرده و قرار است آن را به صورت سریال پخش کند. نام این فلم به انگلیسی هست: Godfather. ترجمه دری این کلمه در هر جای دنیا که باشد «پدر خوانده» است. اما مترجمان زحمت کش این تلویزیون پس از ممارست های فراوان توانسته اند ترجمه ای مافوق این مترادف برای آن پیدا کنند که آن هم کلمه «بابا» است. نام سریال را هم گذاشته است «سریال بابا». البته بنده خدای را سپاسگذارم که به جای کلمه بابا، کلمه «پدر خدا» را نگذاشته اند چون در آن وقت ممکن بود مولوی صاحبان و آخوند صاحبان علیه این تلویزیون دست به شورش زده فتوای کفر و ارتداد برای ایشان صادر کرده، ما را از فیض برنامه های گهر بار آن محروم نمایند. البته شاید «بابا» در این مملکت به معنی پدر خوانده است و ما نمی دانیم!

یا به عنوان یک مثال دیگر، سریال دنیای اسرار توسط اساتید مکتب افغان ترک ترجمه شده است. در یکی از این قسمتها، فردی به زندان رفته بود و قرآن را باز کرد تا آن را بخواند. سوره یوسف (ع) را باز کرد. در این سوره آیه ای هست که زلیخا خطاب به زنان مصر و برای رفع اتهام یا تبرئه خود به این مضمون می گوید که «من یوسف را به خویش خواندم، اما او ابا ورزید و نجابت پیشه کرد» (ترجمه به مفهوم آیه) اما دوستان مترجم این سریال آن را چنین ترجمه کردند که «من یوسف را به خویشتن داری خواندم و او ...». این چنین شد که معنی یک آیه از قرآن کلاً عوض شد و هیچ آب هم از آب تکان نخورد.

اضافه گوییم نکنم. اینگونه که ما پیش می رویم می ترسم کم کم معنی خیلی کلمات دیگر هم در این مملکت عوض شده و چنان شود که با هیچ مقدار خاکی نتوان چاه به وجود آمده را پر کرد.